Nadchodzą zmiany w prawie wodno-kanalizacyjnym. Co czeka branżę jeszcze w 2025 roku?

Rok 2025 przynosi istotne zmiany w przepisach regulujących sektor wodno-kanalizacyjny w Polsce. Choć większość z nich dotyczy zasad funkcjonowania przedsiębiorstw wodociągowych, taryf i jakości wody, część może pośrednio wpłynąć również na projektowanie i budowę sieci. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje o tym, co już wiadomo i czego można się spodziewać.

Nowelizacja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków został przyjęty przez Radę Ministrów 15 lipca 2025 r. i przekazany do Sejmu 30 lipca 2025 r. (źródło: gov.pl)

Celem zmian jest dostosowanie krajowych przepisów do unijnych standardów w zakresie jakości wody, a także zwiększenie przejrzystości w działaniu przedsiębiorstw wodociągowych. Projekt zakłada m.in.:

• wprowadzenie rozszerzonych wymagań dotyczących parametrów jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
• obowiązek większej transparentności w udostępnianiu informacji o cenach, zużyciu i jakości wody,
• modyfikację zasad zatwierdzania taryf,
• umożliwienie różnicowania stawek opłat w zależności od ilości zużywanej wody.

Nowe zasady dotyczące taryf

Jedną z kluczowych zmian jest wprowadzenie elastyczniejszego okresu obowiązywania taryf. Zgodnie z projektem, przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne będą mogły ustalać taryfę na okres od 1 do 3 lat (obecnie zazwyczaj obowiązuje trzyletni okres).

Nowelizacja przewiduje także, że gminy będą mogły różnicować ceny wody w zależności od poziomu zużycia. Oznacza to, że np. gospodarstwa domowe zużywające więcej wody zapłacą wyższą stawkę jednostkową niż te, które zużywają jej mniej — podobnie jak w modelu progresywnych stawek za energię.

Źródło: Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie – projekt ustawy, styczeń 2025

Zmiany w procedurze zatwierdzania taryf

Zgodnie z projektem, rada gminy będzie zatwierdzać projekty taryf wod-kan, natomiast organ regulacyjny (np. Wody Polskie lub wyznaczony organ nadzorczy) będzie uczestniczył w procesie, jeśli wzrost taryfy przekroczy określone progi. Ma to ograniczyć gwałtowne podwyżki i zwiększyć kontrolę społeczną nad cenami.

Nowe przepisy przewidują także, że w przypadku dużych inwestycji infrastrukturalnych gmina będzie musiała wykazać, że wzrost cen jest uzasadniony ekonomicznie.
Źródło: Opinia Rady Legislacyjnej, 21 marca 2025 r.

Nowelizacja Prawa wodnego

Równolegle trwają prace nad zmianą ustawy Prawo wodne. Projekt przyjęty przez rząd 3 grudnia 2024 r. zakłada m.in.:

• uproszczenie procedur przyznawania dotacji na inwestycje wodno-kanalizacyjne,
• doprecyzowanie kompetencji organów administracji wodnej,
• usunięcie nieprawidłowości wskazanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Na tym etapie nie zapowiedziano jednak nowych norm technicznych dotyczących samej budowy sieci, takich jak materiały, średnice rur, spadki czy minimalne odległości.
Źródło: Ministerstwo Infrastruktury – projekt nowelizacji Prawa wodnego, grudzień 2024

Co to oznacza dla branży budowlanej?

Choć nowe przepisy koncentrują się głównie na kwestiach organizacyjnych i ekonomicznych, mogą pośrednio wpłynąć także na realizację inwestycji w sieci wodno-kanalizacyjne.
W szczególności można spodziewać się:

• zaostrzenia wymogów jakościowych dla materiałów i technologii w sieciach wodnych (w związku z nowymi normami jakości wody),
• większego nacisku na efektywność inwestycji i transparentność kosztów,
• potrzeby dokładniejszego planowania taryf i analizy kosztów, ponieważ gminy będą musiały lepiej uzasadniać podwyżki,
• potencjalnych zmian w dokumentacji projektowej i eksploatacyjnej, aby zapewnić zgodność z nowymi wymogami informacyjnymi.

Nowelizacja prawa wodno-kanalizacyjnego ma charakter ewolucyjny, ale jej skutki będą odczuwalne w całej branży — od gmin, przez przedsiębiorstwa wodociągowe, po wykonawców sieci.
Najważniejsze kierunki zmian to:

• poprawa jakości wody,
• większa przejrzystość w ustalaniu taryf,
• dostosowanie przepisów do standardów unijnych.

Choć na razie nie ogłoszono nowych norm technicznych budowy sieci, można spodziewać się ich aktualizacji w kolejnych miesiącach, gdy projekty ustaw wejdą w życie i zostaną opublikowane akty wykonawcze.

Źródła:

1. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków – gov.pl, lipiec 2025
2. Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie – projekt ustawy, styczeń 2025
3. Rada Legislacyjna przy Premierze – opinia z 21 marca 2025 r.
4. Ministerstwo Infrastruktury – projekt nowelizacji ustawy Prawo wodne, grudzień 2024